Kızamık virüsü (Morbilivirus) sadece insanda enfeksiyon yapan bir RNA virüsüdür . Bulaşıcılığı çok yüksektir. Tek bir serotipi vardır.Hastalık geçirilince hayat boyu bağışıklık bırakır. Kuluçka süresi 9-14 gündür.
Prodromal dönem de halsizlik, burun akıntısı, öksürük, yüksek ateş, konjunktivit görülür, bu dönem 3-5 gün sürer. Koplik lekeleri bu dönemde ortaya çıkar.
Koplik lekeleri 2. molar dış hizasında, yanak mukozasında, eritemli zemin üzerindeki küçük beyaz eksudalardır. Kızamık için tanı koydurucudur. Ancak her kızamık vakasında görülmeyebilir. Ateş düşme eğilimine girerken döküntüler görülmeye başlar, döküntü makülopapüler karakterdedir, kaşıntısızdır ve birleşme eğilimi gösterir. Baştan başlayıp sırası ile yüze, boyuna, gövdeye ve son olarak ekstremitelere yayılır, döküntü ekstremitelere ulaştığında ateş düşer. Döküntü yaklaşık 1 hafta boyunca kalır ve kahverengi iz bırakarak kaybolur. Bu seyir yaklaşık 10-14 gün sürer.
Tanı klinik bulgular ile konulabilir.
Ancak serolojik testler ile doğrulanması gerekir. Laboratuvar bulgularında lökopeni, lenfopeni, nötropeni, trombositopeni ve CRP artışı olabilir. Kızamık IgM yüksekliği, solunum yolu salgısında PCR ile kızamık virüsünün saptanması veya 4 hafta ara ile alınan serum örneğinde IgG antikor seviyesinin 4 kat veya daha fazla artışı tanı koydurucudur.
Spesifik bir ilaç tedavisi yoktur. Semptomatik tedavi yapılır. Ateş düşürücü tedavi, bol sıvı alımı, malnütrisyonu olan çocuklarda A vitamini desteği yapılmalıdır.
Kızamık hastalığı sırasında en sık görülen komplikasyonları sekonder bakteriyel pnömoni, akut otitis media, merkezi sinir sistemi tutulumudur. Subakut sklerozan panensefalit geç dönem komplikasyonudur.
Korunmada temel yol aşılamadır. Kızamık kızamıkçık kabakulak aşısı (KKK) 9ayda ilave doz,12 ayda ve 4 yaşta 3 doz uygulanır. Temas sonrası aşı uygulaması : olası ve/veya kızamık vakasıyla temas etmiş olan ve aşılandığını belgeleyemeyen ve/veya hastalığı geçirmemiş olan 6 ayın üzerindeki herkese kızamık içeren aşı uygulanmalıdır.6-11 ay arasında uygulanan doz rutin aşı şeması içerisindeki doz yerine geçmediğinden (arada en az 4 hafta bırakılacak şekilinde)12 ay dolduktan sonra doz tekrarlanmalıdır.
Pasif immünizasyon: Temastan sonraki ilk 72 saat içinde aşı uygulaması. duyarlı kişileri koruyabilmekte ya da hastalığı hafifletebilmektedir. Duyarlı kışı temastan sonra ilk 72 saati geçmişse altı gün içinde standart gammaglobulın uygulayarak hastalığı önlemek ya da belirtilerini hafifletmek mümkündür.
