Ekonomik Güven Endeksi raporu ne söylüyor? Euro 40 lirayı bulacak mı?

Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) 2024 Ocak Ekonomik Güven Endeksi raporuna göre 2023 Aralık ayında 96,4 olan ekonomik güven endeksi, ocak ayında yüzde 3,1 oranında artarak 99,4 değerini aldı. Bursa Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Doçent Doktor Filiz Eryılmaz, Ekonomik Güven Endeksi raporu hakkında Bursada Bugün’e konuştu.

Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) 2024 Ocak Ekonomik Güven Endeksi raporuna göre, bir önceki aya göre ocak ayında tüketici güven endeksi yüzde 3,9 oranında artarak 80,4 değerini, reel kesim (imalat sanayi) güven endeksi yüzde 0,5 oranında azalarak 102,9 değerini, hizmet sektörü güven endeksi yüzde 4 oranında artarak 116,8 değerini, perakende ticaret sektörü güven endeksi yüzde 1 oranında azalarak 115,6 değerini, inşaat sektörü güven endeksi yüzde 3,3 oranında artarak 90,9 değerini aldı. Ekonomik güven endeksi ocak ayında yüzde 3,1 oranında artarak 99,4 değerini aldı. Bursa Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Doçent Doktor Filiz Eryılmaz, Ekonomik Güven Endeksi raporu hakkında Bursada Bugün’e konuştu.

“HANE HALKI ENFLASYON VE KURA BAKIYOR”

Tüketici güven endeksine bakıldığı zaman aslında sabit kalmadığını belirten Doç. Dr. Eryılmaz, Türkiye’de ekonomik güven endeksini temelde iki verinin etkilediğini söyledi. Eryılmaz, “Hane halkı enflasyon ve kura bakıyor. Ama akademik çalışmalara göre vatandaş döviz kuruna daha duyarlı. Kurdaki artışlar güven endeksini daha etkiliyor. 2023 Başkanlık seçiminden önce kur sabit tutulduğu için güven endeksi ağırlıklı olarak yükseldi. Hatta seçimle bile bunun bağlantısı kuruldu. Tüketici güven endeksi artınca seçimi kazanma olasılığı da artıyor. Yüzde 90’nın üzerinde korelasyon var ikisi arasında” dedi.

“GEÇEN SENE YAYINLANAN 99 DEĞERİYLE ŞİMDİKİ 99 DEĞERİ TAMAMEN AYNI DEĞİL”

Eryılmaz, seçimden sonra yeni ekonomi yönetiminin gelmesiyle haziran kurlarının serbest bırakıldığını ve kurlarda yüzde 40’lık bir artış oluştuğunu açıkladı. Eryılmaz, “Mayıstan ağustosa kadar tüketici güven endeksinde ciddi bir düşüş görüyorsunuz. Ağustostan sonra kur rahatlamaya başlıyor.  Grafikte merdiven şekli görünüyor. Sonrasında daha yatayda gidiyor. Daha yatayla gitmeyle birlikte yeni ekonomi yönetimi üzerine, Mehmet Şimşek ekonomiye daha fazla güven vermesi, CDS’lerin geri gelmesinin etkisi ve bir de kurun serbest bırakılmasına rağmen stabilde gitmesi nedeniyle ekonomik güven endeksinin ağustostan bu yana arttığını görüyoruz. Dolayısıyla geçen sene yayınlanan 99 değeriyle şimdiki 99 değeri tamamen aynı değil” diye ifade etti.

“TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ AĞUSTOS 2023’TEN BU YANA ARTIŞ GÖSTERİYOR”

Ocak 2024 ayını değerlendiren Eryılmaz, tüketici güven endeksinin enflasyon artıyor olmasına rağmen artış gösterdiğini belirtti. Eryılmaz, “Geçen sene ocak ayına baktığımızda enflasyon düşüyordu. Aralık 2022 itibariyle düşmeye başlamıştı ama kur sabitti. Şimdi de kur yine göreli olarak sabit ancak genel olarak kurun daha sabitli gidiyor olması, bundan sonra kur enflasyondan daha fazla artmayacak, enflasyon düşecek beklentileri gibi nedenlerle tüketici güven endeksi Ağustos 2023’ten bu yana artış gösteriyor” dedi.

SENE SONU EURO 42 LİRAYI BULABİLİR

Doç. Dr. Filiz Eryılmaz, ekonomi yönetiminin Türk Lirası‘nda (TL) reel değerlendirme hedefi olduğunu ifade etti. Eryılmaz, hedefin dolar veya euro’nun enflasyon kadar artmaması ya da enflasyona yakın artması olduğunu söyledi. Eryılmaz, “Eğer enflasyonun altında artarsa dolar bu TL’nin reel olarak değerlendiği anlamına gelir. Dolayısıyla bu gözle bakarsak şimdi seçime kadar günlük olarak 0.15, 0.20’lik artışa izin veriliyor. Bu da yaklaşık aylık yüzde 2-2,50’ye tekâmül ediyor. Ancak seçimden hemen sonra böyle küçük bir düzeltme diyebileceğimiz, teknik olarak 32’deyse dolar 33, 34′ çok daha hızlı gidecek. Biz buna düzeltme diyoruz. Niye bu olacak? Çünkü seçimden sonra yabancının buraya gelmesini biraz teşvik etmek için. Sene sonu dolarda 38,39 lira kur olacağı, euro’da 42 lira gibi bir değerin olacağını düşünüyorum” diye ifade etti.