Arsa maliyetini sıfırlayacak! Kirayı düşürecek dönüşümü hızlandıracak konut modeli

Fahiş kira artışlarını önleyecek ve kentsel dönüşümü hızlandıracak ‘GYODER Yeni Konut Modeli’ için geri sayım başladı. Arsa maliyetini sıfırlayacak model, kamuözel sektör işbirliği ile yürütülecek. İlk konutların 2024’te üretilmesi hedefleniyor. En kritik başlıklardan birisi finansman.

Deprem, göç hareketleri, artan nüfus, yükselen kur, işçilik ve emtia kaynaklı maliyet artışı gibi pek çok faktör, güvenilir ve uygun fiyatlı konutlara erişimi zorlaştırmaya devam ederken gayrimenkul sektörünün çatı kuruluşu Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER), sorunu kökten çözecek bir formül geliştirdi. ‘GYODER Yeni Konut Modeli’ adı verilen proje, kamu-özel işbirliğini (KÖİ) kapsıyor. Arsa maliyetini ortadan kaldıracak modelle uzun dönemli kiracılık mümkün olacak. Böylece hem fahiş kira artışlarının önüne geçilecek hem de kentsel dönüşüm hızlanacak.

MALİYETİN YÜZDE 50’SI ARSA 

Arsanın konut sektöründe oluşturulan değerden yüzde 50 pay aldığını, bu durumun arsa sahiplerini zengin ettiğini ve konut maliyetini artırdığını ifade eden GYODER Başkanı Mehmet Kalyoncu, “Dünyanın çoğu yerinde, özellikle Avrupa’da konuttaki arsa maliyeti yüzde 20’ler seviyesinde. Ülkemizde karşılaştığımız hakkaniyetten uzak kira artışları, arsa fiyat artışları barınma sorununun önünde büyük bir engel teşkil ediyor” dedi. Kalyoncu, ‘GYODER Yeni Konut Modeli’ni yüksek arsa maliyeti kaynaklı israfın önüne geçmek ve erişilebilir kiralık konut üretmek için geliştirdiklerini söyledi.

SİSTEM NASIL İŞLEYECEK? 

‘Yeni Konut Modeli’ne göre; kamu kuruluşlarının ve yerel yönetimlerin elindeki arsaların kullanım hakkı, örneğin 49 yıllığına inşaat şirketlerine bedelsiz sunulacak. Böylece inşaat maliyetinin yarısını oluşturan arsa maliyeti (arsa rantı) ortadan kalkacak. Özel sektör, bu arsalarda konut üretecek. Üretilen konutlar kiraya verilecek. Kirada devlet denetimli kurumsal bir yapı oluşturulacak. Kiralar, ev sahibinin kontrolünden çıkacak. Kiracıyla kiraya veren arasındaki problem ortadan kalkacak. Arsaların mülkiyeti devlette kalacak. Belirlenen süre sonunda konutların mülkiyeti de devlete geçecek.

DALGALANMALARDAN ETKİLENMEYECEK 

Yeni konut modeliyle vatandaşların piyasa dalgalanmalarından etkilenmeden kiracı olabileceğini söyleyen Mehmet Kalyoncu, şu noktaların altını çizdi: “Hane halkı gelirinin sadece yüzde 30’unu barınmaya ayıracak, yaşam standardı yükselecek (konut alımında gelirin yüzde 60’ı barınmaya gidiyor). Düşük kira rakamlarıyla çevredeki yerleşim yerleri de ucuzlayacak. Bu, halkın faydalandığı halkçı bir model ve aynı zamanda kamunun başta mülkiyet olmak üzere haklarının korunduğu devletçi bir model. İngiltere ve Fransa’da benzer uygulamalar var.